iPad 4 được bày bán trong Apple Store. Ảnh: Slate
Vai trò của iPhone với Apple dần lung lay
iPad luôn chịu lép vế trước iPhone. Khi Apple ra mắt thiết bị vào mùa xuân năm 2010, người ta đều nghĩ iPad là “iPhone phóng lớn”. Hiện tại, ngay cả khi đã chứng tỏ là sản phẩm thay thế đáng giá cho PC, iPad vẫn không nhận được hào quang xứng đáng. Khi các nhà đầu tư và giới phân tích dự đoán tương lai Apple, họ có xu hướng tập trung vào iPhone, “con gà đẻ trứng vàng” cho công ty. Ước tính, Apple giữ lại được 50-60 cent lợi nhuận từ mỗi USD kiếm được từ iPhone. Điều đó biến iPhone thành sản phẩm “lời” nhất trên thế giới. Trong năm tài chính 2012, Apple bán được 125 triệu iPhone, thu về 80 tỉ USD doanh thu và khoảng 35-40 tỉ USD lợi nhuận. Để so sánh, chỉ riêng lợi nhuận iPhone thu về năm 2012 cũng đã bằng Google, Amazon, Facebook và Samsung gộp lại.
Và như thế, khi đặt vài tỉ USD doanh thu từ iPad bên cạnh iPhone, nó trở nên thật thảm hại. Điều tệ hơn là không ai đánh giá đúng giá trị của iPad trong việc mang lại vận may cho Apple. Chỉ cần iPad có thể giải thích cho cả thế giới rằng nó ra đời đầu tiên: dự án tablet của Apple bắt đầu từ năm 2003, một thời gian dài trước khi Apple nghĩ về điện thoại, hệ điều hành tối ưu cho cảm ứng đầu tiên được phát triển cho tablet và chỉ được chuyển sang iPhone.
Tuy nhiên, tương lai của iPad hẳn xán lạn hơn nhiều. Vài năm nữa, nó sẽ ở đúng vị trí đáng được hưởng, trong khi sự thống trị của iPhone dần lung lay. iPhone vẫn là một trong những sản phẩm công nghệ được ưa chuộng nhất thế giới, song phải vật lộn với nhiều đối thủ ngang sức ngang tài rẻ hơn. Ngoài ra, nhịp độ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận từ iPhone có xu hướng chậm lại do thị trường smartphone toàn cầu đang hướng về phân khúc tầm thấp khi người dùng tại các nước mới nổi dần chuyển từ điện thoại phổ thông sang điện thoại thông minh giá rẻ. Cách duy nhất để Apple có chỗ đứng trong phân khúc này là phát hành điện thoại rẻ hơn, lợi nhuận thấp hơn.
Trong khi đó, iPad dường như không dễ bị tổn thương nhờ vào iPad mini 329 USD và 350.000 ứng dụng được thiết kế riêng mà khó đối thủ nào đọ được. Mỗi năm, trước khi cho các hãng khác có cơ hội đuổi kịp, Apple lại ra mắt iPad mới nhanh hơn, nhẹ hơn. Theo báo cáo kết quả kinh doanh quý I/2013, Apple đã bán được 19 triệu iPad, tăng 65% so với cùng kì năm 2011 và bán ra 37 triệu iPhone, chỉ tăng 7% so với cùng kì. Nếu xu hướng này tiếp diễn, iPad không sớm thì muộn có thể trở thành sản phẩm bán chạy nhất của Apple. Sau đó, bức tranh của Apple sẽ thay đổi. Nó sẽ là hãng máy tính bảng lớn nhất thế giới.
Chiến lược của Apple dành cho iPad
Chiến lược dành cho iPad có nhiều điểm tương đồng với máy nghe nhạc iPod. Mở đầu là iPod, tiếp đó là iPod Mini, Nano, Shuffle và Touch. Apple hi sinh mục tiêu lợi nhuận để đạt được mục tiêu “khóa chân” khách hàng. Dù đã “già”, iPod vẫn chiếm tới 3/4 thị phần máy nghe nhạc kĩ thuật số nhiều năm liền.
Đối với iPad, trong 3 năm qua, Apple đa dạng hóa dòng sản phẩm máy tính bảng: iPad màn hình Retina 9.7 inch giá 499 USD, iPad màn hình thường 9.7 inch giá 399 USD và iPad mini 329 USD. Dù không rẻ như Amazon Kindle Fire (159 USD) hay Google Nexus 7 (199 USD), doanh số iPad dường như không bị ảnh hưởng bởi chúng. Theo hãng nghiên cứu IDC, Apple chiếm 44% thị phần máy tính bảng trong quý cuối năm 2012. Dự báo năm 2013 Apple sẽ chiếm 48% thị phần trong khi đối thủ Android chiếm 48% thị phần.
Tuy nhiên, một điều đáng lưu ý là giá của đối thủ gần bằng chi phí sản xuất, tức là Amazon hay Google không thu được lợi nhuận nhiều từ chúng trong khi tăng trưởng trong doanh số iPad hàng năm lên tới 65% và thị phần chỉ sụt giảm nhẹ.
Điều này đặt ra câu hỏi cơ bản hơn: Vì sao mọi người sẵn sàng chi 329 USD cho iPad trong khi có thể mua tablet Android với giá 200 USD? Không phải bởi vì đẹp hơn hay mạnh mẽ hơn, iPad hữu dụng hơn nhờ kho ứng dụng App Store phong phú. Không giống như điện thoại, máy tính bảng gần như vô dụng nếu thiếu ứng dụng. Có thể thấy ngay độ khả dụng của iPad trong các thống kê: Theo hãng nghiên cứu Chitika, lưu lượng web trên máy tính bảng có tới 82% là từ iPad, xếp sau là Kindle Fire với chỉ 8% lưu lượng.
Ra mắt iPad mini giá rẻ, lợi nhuận tổng thể của Apple bị hạ thấp song cũng như iPod, tổn thất lợi nhuận trong ngắn hạn lại giúp duy trì thống trị trong dài hạn. Apple tin rằng những người đã mua iPad sẽ trung thành với thiết bị khi đã mua và thử qua hàng loạt ứng dụng cho iPad. Khi cần mua máy tính bảng mới, họ không có động lực để chuyển sang Android và phải mua lại toàn bộ ứng dụng mới. Tất cả những người dùng này lại là động lực để lập trình viên luôn nghĩ tới iPad đầu tiên khi viết ứng dụng. Ứng dụng thu hút nhiều người dùng hơn lại mang về lợi nhuận cao hơn cho lập trình viên…
Giới công nghệ luôn chờ đợi Apple công bố sản phẩm “bom tấn” trong những năm qua. Không ai biết họ muốn chính xác gì từ Apple: đồng hồ thông minh, tivi, phablet hay kính tương tác… Tuy nhiên, sự chờ đợi này lại khiến mọi người quên đi câu chuyện thực sự tại Apple, nơi tiềm năng của những sản phẩm cũ vẫn chưa được khai thác hết. Rất có thể, sản phẩm lớn lao mà mọi người mong muốn đã hiện diện ngoài kia. Và đó chính là iPad.
Theo Du Lam (ICTnews / Slate)