Điểm lớn trong ngành công nghiệp máy tính hiện nay là gì? Bạn đáng được tha thứ nếu quên nhắc đến netbook – một chiếc máy tính xách tay cỡ nhỏ với mức giá rất phải chăng.
Ngày nay, máy tính bảng đang chiếm lĩnh linh hồn của ngành công nghiệp máy tính, từ iPad của Apple đến một loạt những “lính mới” của đối thủ như Dell, HP, RIM và Samsung. Nhưng cách đây chưa đầy 2 năm, vào năm 2009, netbook được xem là sức mạnh giúp “cải tổ” toàn ngành, với tiềm năng thay đổi kinh tế của các nhà lãnh đạo công nghệ.
Nhưng mọi thứ không suôn sẻ. Doanh số netbook chợt sáng trong năm 2009, tăng vọt gấp 8 lần tại Mỹ, đạt 7,5 triệu máy và tăng gấp 3 trên toàn cầu, đạt 34 triệu máy. Tuy vậy, doanh số lại giảm thảm hại trong năm 2010. Mùa mua sắm cuối năm vừa qua, doanh số netbook tại Mỹ giảm 38% so với năm trước.
Theo các nhà phân tích, câu chuyện netbook chính là một bài học cho sự sáng tạo trong công nghệ, cho nghệ thuật marketing trong kinh doanh.
Ở một số góc độ, iPad không không mới so với netbook. Doanh số netbook đã chậm từ trước khi iPad có bán vào tháng 4/2010. Có thể, các nhà sản xuất netbook đã bán rất chạy một sản phẩm chưa đạt đến sự mong đợi của người dùng. Tại Mỹ, những người đầu tiên ứng dụng công nghệ mới đã thúc đẩy làn sóng netbook, quyến rũ người mua bằng một sản phẩm nhẹ, mảnh mai và giá rẻ. Nhưng những người mua đầu tiên lại là những khách hàng kén chọn. Họ nhận ra chiếc netbook mà họ mua về là những chiếc PC cấu hình thấp và không thể xử lý nhiều ứng dụng phần mềm phổ biến.
Ý tưởng về một chiếc laptop giá rẻ đã có từ nhiều thập kỷ. Năm 2005, One Laptop Per Child đã tuyên bố sẽ sản xuất máy tính 100 USD dành cho trẻ em các nước nghèo, không dùng công nghệ của các hãng chip và phần mềm nổi tiếng là Intel và Microsoft. Đó là một mục tiêu đầy tham vọng, nhưng cuối cùng họ đã cho ra những laptop xù xì giá 200 USD. Tuy vậy, nó lại là ý tưởng thu hút nhiều người, khiến họ mong muốn khuấy động ngành công nghiệp máy tính với những mẫu máy thiết kế lại và có đơn giá khác.
Đơn cử như Intel và Microsoft. Intel đã ra dòng vi xử lý Atom, Microsoft mở rộng danh mục các phiên bản phần mềm với nhiều mức giá khác nhau. Kết quả là giá laptop giảm mạnh. Năm 2005, giá trung bình của laptop là khoảng 1.000 USD, ngày nay, giá trung bình còn khoảng 465 USD.
Thực ra, netbook đã giúp mở rộng thị trường máy tính, chứ không phải ăn lẹm vào doanh số laptop truyền thống. Trong khi doanh số giảm sút, netbook vẫn được dự đoán “còn lâu mới chết”. Hãng nghiên cứu thị trường IDC dự đoán doanh số toàn cầu của netbook trong năm 2011 sẽ giảm 7%, nhưng vẫn đạt 32,9 triệu máy, chiếm gần 10% toàn thị trường PC.
Tuy vậy, các nhà phân tích cho rằng động cơ để tăng trưởng laptop đã biến mất. Thay vào đó, máy tính bảng đang là sức hút của ngành công nghiệp máy tính. Vì thế, các nhà phân tích cho rằng hiệu ứng máy tính bảng là một phần của câu trả lời trong số phận của netbook.
Người tiêu dùng nhận xét iPad mang lại một trải nghiệm khác biệt với máy tính. “Tôi bật iPad lên và nhìn thấy email ngay, không cần đợi PC khởi động” ông Ryan Champlin, phó chủ tịch hãng Cook Children, nói. Champlin dùng máy tính bảng cho email, lướt web, xem phim và chơi game Angry Birds.
Netbook vẫn tiếp tục hưởng doanh số tốt tại các thị trường nhạy cảm với giá như Trung Quốc và Mỹ Latin, và các đối tượng khách hàng ở trường học, muốn trang bị máy tính giá rẻ cho sinh viên.
Trong tương lai, các nhà phân tích cho rằng những mẫu PC bán chạy sẽ có giá từ 200 USD – 500 USD, với nhiều kích cỡ và thiết kế khác nhau, có các tính năng ấn tượng, tiêu thụ ít năng lượng và tuổi thọ pin 10 giờ hoặc hơn.
Tất nhiên, điều đó không có nghĩa laptop giá 1000 USD bị “tuyệt chủng”. Nhưng những mẫu máy này sẽ có những tính năng đặc biệt, chẳng hạn như những tính năng thông minh kiểu máy tính hiểu tiếng người, hiểu các cử chỉ và biểu hiện khuôn mặt của người dùng.
Theo Bảo Bình (ICTnews / New York Times)