Kế hoạch số hóa mọi cuốn sách đã xuất bản để cung cấp lên mạng cho người dùng của Google đã bị đổ bể vào hôm qua (ngày 22/3) khi công tố Denny Chin của tòa án New York bác bỏ thỏa thuận thu xếp pháp lý trị giá 125 triệu USD mà gã khổng lồ tìm kiếm và các tổ chức đại diện cho các tác giả và các nhà xuất bản ký kết vào năm 2008 để số hóa hàng triệu cuốn sách.
Quyết định dài 48 trang của tòa án New York kết luận rằng thỏa thuận 125 triệu USD sẽ mở ra cho Google khả năng "khai thác" những cuốn sách mà không cần đến sự cho phép của những người giữ bản quyền.
Theo Denny Chin, "việc tạo ra thư viện số khổng lồ sẽ có lợi cho nhiều người" nhưng cho rằng kế hoạch của Google là "không công bằng, không đầy đủ và cũng không hợp lý". Nhưng ông này đã để ngỏ khả năng Google đưa ra một thỏa thuận sửa đổi.
Quyết định này của tòa án Mỹ là rào cản cho Authors Guild, tổ chức đại diện cho nhiều tác giả và Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ (AAP), những tổ chức đã từng kiện Google vào năm 2005 về dự án số hóa sách. Sau 2 năm đàm phán, hai tổ chức trên và Google đã đi đến một thỏa thuận thu xếp pháp lý vào năm 2008 cho phép Google được số hóa hàng triệu cuốn sách đã xuất bản.
Theo đó, Google đồng ý đầu tư 125 triệu USD để xây dựng cơ chế cho phép các tác giả và các nhà xuất bản đăng ký tác phẩm của họ và nhận tiền khi tựa sách của họ được mua trực tuyến. Các tác giả và các nhà xuất bản không tham gia thỏa thuận thu xếp phải thông báo với Google. Nếu không, mặc nhiên Google hiểu rằng các bên liên quan đồng ý tham gia thỏa thuận, tức là cho phép Google số hóa tác phẩm của họ.
Như vậy, thỏa thuận này cho phép Google được thoải mái số hóa hàng triệu cuốn sách và bán cho người có nhu cầu mua. Nó sẽ tạo ra cơ hội kiếm tiền mới cho các tác giả và các nhà xuất bản từ việc bán bản sao các tác phẩm của họ.
Nhưng ý tưởng này đã phải đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ từ các đối thủ của Google như Amazon, Microsoft cũng như một số tác giả, các cơ quan tư pháp và chính phủ nhiều quốc gia. Một trong những lý do lớn nhất là nó sẽ cho Google quyền thu lời từ hàng triệu cuốn sách "vô danh" (không tìm được hoặc liên lạc được với người giữ bản quyền tác phẩm). Bên cạnh đó, thỏa thuận này cũng sẽ ngăn cản các công ty khác xây dựng thư viện sách số và như vậy Google sẽ được độc quyền thu phí các sách số của họ với giá cao. Ngoài ra, một số người chỉ trích rằng việc độc quyền tiếp cận đến hàng triệu cuốn sách có thể giúp củng cố vị trí thống trị của Google trên thị trường tìm kiếm Internet.
Hillary Ware, chuyên gia tư vấn pháp lý cho Google nói rằng quyết định của tòa án là điều đáng thất vọng và hãng này đang cân nhắc các lựa chọn. "Giống như nhiều người khác, chúng tôi tin rằng thỏa thuận thu xếp này có thể mở ra khả năng tiếp cận đến hàng triệu cuốn sách hiện rất khó tìm ở Mỹ", Hillary Ware nói.
Google cũng như các tổ chức đại diện cho các tác giả và các nhà xuất bản ở Mỹ vẫn hy vọng dự án số hóa sách vẫn có thể đạt được. "Các nhà xuất bản đã chuẩn bị thay đổi thỏa thuận thu xếp để được thông qua", John Sargent, đại diện cho Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ nói trong thông cáo.
"Chúng tôi sẽ làm việc với Google và tổ chức đại diện cho các tác giả Authors Guild để vượt qua những yêu cầu của tòa án trên nguyên tắc là những nội dung có bản quyền sẽ không được sử dụng nếu không có sự cho phép của người sở hữu".
Nhưng dù sao quyết định của tòa án Mỹ đang là rào cản với tham vọng số hóa 150 triệu cuốn sách trên thế giới để cung cấp cho người dùng của Larry Page, người đồng sáng lập Google.
Theo Quốc Cường (ICTnews / WSJ)