Trung Quốc đang hoang mang về tương lai của mình khi nhìn vào thế hệ 9x. (Ảnh: CNN)
Mất kiểm soát, cư xử thô lỗ, có vấn đề về thần kinh, quan hệ tình dục sớm… là nhận xét của nhiều người về thế hệ trẻ sinh sau những năm 90 của Trung Quốc và người ta đặt câu hỏi: Tương lai của đất nước Trung Quốc sẽ nằm trong tay những con người chỉ biết sống trên các môi trường ảo này sao?
Đã có không ít những học giả, những nhà nghiên cứu xã hội học Trung Quốc phải gióng lên hồi chuông báo động khẩn cấp về cách sống của thế hế hệ trẻ đất nước này, đặc biệt là những thanh thiếu niên sinh ra trong những năm 1990 trở lại đây (thế hệ 9x). Theo các nhà xã hội học, điểm khác biệt lớn nhất của thế hệ 9x là họ không hề có trong đầu mình một chút ký ức nào của những năm tháng gian khổ và đầy biến động mà các thế hệ trước vừa trải qua. Với họ, Trung Quốc là một quốc gia đang có tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc hàng nhanh nhất thế giới, Trung Quốc là quốc gia của chủ nghĩa tiêu dùng và đang vươn dài cánh tay của mình trong những tham vọng toàn cầu hóa...
“Họ rất hiếu thắng và luôn nhìn ra thế giới bên ngoài với một sự tự tin ghê gớm bởi đơn giản họ chưa từng phải trải qua sự gian khổ”, Frank Yu, một nhà phân tích xã hội Internet ở Bắc Kinh phát biểu.
Có một điều không thể bỏ qua, teen 9x là thế hệ đầu tiên của Trung Quốc được lớn lên cùng với Internet. “Khi chúng rời khỏi Internet và nhìn vào cuộc sống thực, chúng không thấy có bất kỳ sự thay đổi nào bởi tâm hồn đã mất kết nối từ lâu”, Kevin Lee, giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu thanh niên Trung Quốc nói. “Chúng suy nghĩ theo kiểu Internet và khi cuộc sống của chúng ở thực tại không có sự thay đổi như thế, chúng cảm thấy mất hết sức mạnh và giải pháp duy nhất mà chúng lựa chọn là tiếp tục quay về sống với Internet”. Và tất nhiên, web cũng chính là một trong số rất ít nơi những người không thuộc thế hệ 9x có thể giao tiếp với chúng, có thể phân biệt được chúng là ai, chúng muốn gì và đang nghĩ gì.
“Trên Internet, chúng có cơ hội được là những cá nhân thực thụ”, Zakfa Zhang, một chuyên gia khác của Viện nghiên cứu thanh niên Trung Quốc nói, “Ở đó chúng có cảm giác được sống độc lập. Chúng có thể chỉ trích bất kỳ ai, ở đó không có ai phán xét về sự đúng sai của chúng và chúng được thể hiện bản thân một cách gần như tối đa và gặp rất ít sự cản trở”.
Sống ảo....
Nói về những kiểu cách thể hiện của teen Trung Quốc cũng thật phong phú. Chúng thường lê la suốt ngày trên những mạng xã hội bằng tiếng Trung như Kaixin001 hay Renren, đăng lời bình luận trên những dịch vụ tiểu blog và sử dụng các trình nhắn tin tán gẫu phổ thông như QQ và Qzone, ghé qua những trang mạng xã hội hay các loại diễn đàn, bảng tin trực tuyến khác. Trên đó, chúng tụ tập với nhau và hình thành lên những nhóm, những “bộ tộc” hay “clan” với hàng ngàn thành viên, liên lạc và nói chuyện với nhau bằng thứ ngôn ngữ của “sao Hỏa” vì chỉ có chúng mới hiểu.
“Thế giới ảo của teen 9x ngập tràn những hình ảnh, video mà chúng chia sẻ với nhau. Những cô gái thường đăng hình ảnh đại diện của mình là một bức ảnh theo phong cách hoạt hình, mím môi với đôi mắt được chỉnh sửa to hơn mức bình thường (để thật giống với những nhân vật hoạt hình), đeo những cặp kính dày cộp, khêu gợi, ăn mặc như thể mình là một con búp bê hay những nhân vật trong truyện tranh có xuất xứ từ Nhật Bản hay Hàn Quốc”, ông Frank Yu miêu tả.
“Chúng muốn khoe rằng: Tôi đẹp, tôi đặc biệt và tôi là một ngôi sao”, Zhang phụ họa thêm.
Mới đây, cộng đồng mạng Trung Quốc đã rất xôn xao với một bài viết đăng trên blog China Hush với tiêu đề “Những hành vi xấu của thế hệ 9x”. Trong bài viết, những lời lẽ mang đầy tính bi quan kiểu như: “Ấn tượng chung nhất đối với thế hệ này là những đứa trẻ “mất kiểm soát”, hành vi thô lỗ, “có vấn đề về thần kinh” và có thiên hướng quan hệ tình dục quá sớm…”.
Nhưng không phải ai cũng có cái nhìn tiêu cực như vậy. “Trong thế giới ảo, chúng đang học cách để trở thành nhà lãnh đạo và tìm cách giải quyết các mối xung đột giữa các cá nhân với nhau”, Han Yinbo, đồng tác giả của cuốn sách “Sự bùng nổ của cuộc cách mạng Internet” nói. “Những hoạt động trên mạng sẽ giúp chúng trưởng thành hơn, mang đến cho chúng nhiều sự lựa chọn và một tầm nhìn rộng rãi hơn về thế giới. Các thế hệ trước đã bỏ lỡ việc tận hưởng một thế giới đầy sắc màu nên sự hiểu biết của họ về thế giới bên ngoài là tương đối hạn chế và buồn tẻ”.
"Xã hội đang nhìn chúng tôi như những kẻ thích khác người, những kẻ đầy cá tính, đầy sự ích kỷ và sáng tạo theo những cách không đúng đắn" Lin Li, một sinh viên 18 tuổi của trường đại học Fudan ở Thượng Hải nói, “Và đó là nguyên nhân chúng tôi nhìn xã hội như những kẻ thù. Chúng tôi không muốn trở thành một cái gì đó bình thường bởi chúng tôi nghĩ tất cả những thứ mà Trung Quốc có đã trở nên cũ kỹ và chúng ta cần có những sự thay đổi lớn lao. Có thể, chúng tôi đang mong muốn thực hiện việc này một cách có trách nhiệm hơn mặc dù chưa có những mục tiêu rõ ràng hay có những đích đến cụ thể trong tương lai”.
Trung Quốc đang đặt câu hỏi và cố gắng hình dung ra sự tác động của thế hệ 9x vào tương lai của đất nước này khi chúng trưởng thành hơn và trở thành những người lớn thực thụ. Một số đã bắt đầu gia nhập vào lực lượng lao động, đặc biệt là trong các nhà máy. Chúng đã bắt đầu quen với những vụ biểu tình nhất là những công nhân trẻ ở các vùng nông thôn bởi không thể tiếp tục chịu đựng một chế độ làm việc tồi tệ và được trả lương rẻ mạt như hiện tại.
Theo ông Yu, những cuộc biểu tình, đình công này ít nhất cũng có những tác động đối với thế hệ 9x. “Chúng đã kén chọn hơn rất nhiều trong việc lựa chọn nơi làm việc”, Yu nói còn Don Tapscott, tác giả của cuốn sách "Thế hệ Internet đang thay đổi thế giới như thế nào” thì tin rằng thế hệ 9x này có tư tưởng kinh doanh tốt hơn cha anh chúng rất nhiều.
“Chúng sẽ tạo ra những sự thay đổi có ảnh hưởng và tạo ra một nền văn hóa khác biệt hoàn toàn so với văn hóa của cha mẹ chúng. Những gì xảy ra trên mạng Internet rồi sẽ xảy ra trong đời thực”, Tapscott khẳng định.
Theo Lương Hương (ICTnews / CNN)