Chỉ cách đây vài tháng, ngành công nghiệp Internet của Trung Quốc vẫn sung mãn, một phần nhờ ảnh hưởng của làn sóng các công ty Mỹ tiến hành niêm yết cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO). Nhưng gần đây, cổ phiếu các công ty Internet bắt đầu giảm mạnh – cả những công ty Trung Quốc mới niêm yết như trang video trực tuyến Youku.com Inc và Renren Inc., cũng như phiên bản tiếng Trung của Facebook Inc, và nhiều hãng đã nổi danh như Baidu và Sina đều “dính đạn”.

Cổ phiếu của nhà sách trực tuyến China Dangdang Inc., từng tăng 87% trên Sàn chứng khoán New York hồi tháng 12 và đạt đỉnh cao trong tháng 1/2011, tuy nhiên, trong giữa tháng Sáu vừa qua, cổ phiếu của Dangdang lần đầu tiên đã giảm xuống dưới cả mức giá được niêm yết lần đầu. Trong khi đó, cổ phiếu của mạng xã hội Trung Quốc Renren tăng 29% cách đây hơn 1 tháng nhưng cũng vừa bị tụt xuống dưới mức giá IPO 14 USD, chỉ còn giao dịch ở mức 7,90 USD. Cổ phiếu của Baidu cũng giảm 20% cách đây vài tháng, làm “bốc hơi” 10,7 tỷ USD giá trị thị trường của Baidu.

Trước đó, hàng loạt cổ phiếu của các công ty Internet Trung Quốc niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ đều bị ngừng giao dịch. Ủy ban Chứng khoán Mỹ đang điều tra về các vấn đề kiểm toán và giấu diếm thông tin tại một số công ty. Những mối lo ngại về thay đổi chính sách quản lý cũng đã góp phần ăn mòn giá trị của cổ phiếu Internet Trung Quốc, thậm chí với những công ty trước đây chưa từng bị khép vào bất cứ sai phạm nào.

Ngoài ra, cổ phiếu các công ty Internet còn chịu tác động trước mối lo ngại nền kinh tế Trung Quốc đang có chiều hướng suy giảm, vì chỉ số cổ phiếu tham khảo của Trung Quốc giảm sút. Vừa qua, tổ chức đánh giá định mức tín nhiệm Standard & Poor's cho biết hoạt động kinh doanh trong năm qua của những công ty năng lượng và Internet Trung Quốc có giá trị thị trường hơn 100 triệu USD cho thấy những công ty này “có thể rơi vào trạng thái nổ bong bóng”.

Mặc dù tình hình u ám như vậy, giá trị của nhiều công ty Internet Trung Quốc vẫn hùng mạnh. Đơn cử như Baidu vẫn có giá trị thị trường 42,3 tỷ USD, cao gấp đôi Yahoo. Youku vẫn được đánh giá ở mức cao gấp 54 lần doanh thu năm 2010 của công ty, trong khi Renren được định giá cao hơn khoảng 41 lần. Chính một số công ty Internet Trung Quốc đã nói rằng giá trị được định quá cao. “Chắc chắn sẽ có một vụ nổ bong bóng trên toàn thị trường các công ty công nghệ”, Tổng giám đốc Charles Chao của hãng Sina nói.

Còn nữ chủ tịch Peggy Yu của Dangdang cho rằng việc định giá quá cao khiến các công ty khó tiến hành chiến lược thâu tóm, mua lại những công ty thương mại điện tử khác ở Trung Quốc.

Mặc dù có những bất ổn trên, vẫn có rất nhiều công ty hy vọng sẽ hút được nguồn vốn đầu tư. Vancl.com, một hãng bán lẻ quần áo trực tuyến Trung Quốc, dự định sẽ kiếm 750 triệu USD đến 1 tỷ USD trong đợt IPO tại Mỹ vào quý IV. Và Beijing Jingdong, đã kiếm được 1,5 tỷ USD từ các quỹ đầu tư hồi tháng 4/2011, cũng đang mong sẽ kiếm thêm 2 tỷ USD nữa trong đợt IPO tại Mỹ vào năm 2013.

Thực ra, kinh doanh Internet vẫn có tiềm năng to lớn tại Trung Quốc. Nhưng các công ty Internet Trung Quốc đang gặp sự cạnh tranh ngày càng khắc nghiệt hơn từ nhiều đối thủ Mỹ. Renren có mô hình giống với Facebook, nhưng không thể lấn át nổi Facebook. Các hãng bán lẻ trực tuyến như Dangdang, Beijing Jingdong và Vancl đều copy mô hình của Amazon, bán tất cả mọi thứ từ quần áo đến hàng điện tử, đang tạo ra cuộc cạnh tranh gay gắt lẫn nhau, và cạnh tranh với chính Amazon tại Mỹ.

Theo Mạnh Hùng (ICTnews / WSJ)