Nguyên nhân được đưa ra là khả năng quản lý yếu kém và thiếu vốn đầu tư của Không quân Mỹ, có thể khiến hệ thống GPS phải ngừng hoạt động trong năm 2010 hoặc các năm tiếp theo. Ngoài ra, một nguy nhân khá cũng khá nghiêm trọng đó là Mỹ đang chậm trễ trong việc phóng vệ tinh thay thế lên quỹ đạo.

Báo cáo của Văn phòng kiểm toán chính phủ Mỹ (GAO) cho biết trong những năm gần đây, Không quân Mỹ đã phải cân nhắc rất nhiều lần tính hiệu quả của hệ thống GPS bởi việc nâng cấp chúng sẽ tốn khoảng 2 tỉ USD.

“Nếu Không quân Mỹ không đáp ứng được mục tiêu phát triển vệ tinh GPS III thay thế đã đề ra thì rất có thể trong năm 2010, hệ thống GPS hiện tại sẽ bắt đầu trục trặc và gây đổ vỡ dây chuyền”, nhận định của Văn phòng kiểm toán chính phủ Mỹ.

GAO nhận định GPS không chỉ có vai trò quan trọng đối với an ninh quốc gia mà còn được người dùng và giới doanh nghiệp sử dụng rộng rãi. GPS cũng được coi là động lực cho việc phát triển các ứng dụng di động dựa trên tính năng định vị thế hệ mới. “Với tất cả những hậu quả đã được cân nhắc, thiết nghĩ Không quân Mỹ cần có những biện pháp đối phó tức thì”, GAO cảnh báo.

Thật khó có thể tưởng tượng chính phủ Mỹ lại để khả năng trên xảy ra. Vệ tinh thay thế đầu tiên dự kiến sẽ được phóng lên quỹ đạo vào tháng 11 tới, chậm hơn thời gian dự định tới 3 năm. Việc đẩy mạnh kế hoạch nâng cấp hệ thống GPS bằng cách nhanh chóng phóng thêm vệ tinh lên không gian có thể giải quyết được vấn đề nhưng nó sẽ rất tốn kém.

GPS không phải là hệ thống định vị vệ tinh duy nhất trên quỹ đạo hiện nay. Nga, Trung Quốc và Ấn độ đều có hệ thống định vị riêng và đều có kế hoạch nâng cấp và mở rộng các hệ thống này. Còn EU cũng có hệ thống định vị riêng tên là Galileo, một đối trọng của GPS dự kiến sẽ được triển khai vào cuối năm nay. GPS được phát triển từ những năm 90 và thuộc quyền quản lý của Không quân Mỹ.