“Công nghệ hai lưỡi” với các công ty công nghệ

Dù dự án đầu tiên liên quan công nghệ Al diễn ra từ những năm 1960 nhưng từ sau vụ tấn công 11/9 tại Mỹ, khi mà Chính phủ chi mạnh cho an ninh quốc gia, công nghệ nhận diện khuôn mặt hiện đại mới thật sự bùng nổ.

Các công ty công nghệ lớn nhất thế giới đã tìm cách đưa các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) đến tay từng nhà phát triển trong vài năm qua. Lợi ích của việc này khá rõ ràng. Việc bán các công cụ AI "mì ăn liền" cho các công ty khác cũng đã trở thành một lĩnh vực kinh doanh hái ra tiền đối với Google, Amazon và Microsoft, ngay cả khi họ không làm.

Công nghệ nhận diện là công cụ hái ra tiền của Google.

Thế nhưng hiện nay, những công ty đó lại đang chịu sự chỉ trích mạnh mẽ từ chính các nhân viên của mình, xoay quanh những khách hàng đặt mua các công cụ AI như Bộ Quốc Phòng và Lực lượng Hải quan và Xuất nhập cảnh (ICE). Các nhân viên của Google, Microsoft, Amazon đều đã ký các thỉnh thư, đồng thời bãi công đối với các dự án thực hiện cho chính phủ. Những vụ việc này đã dẫn đến một số tác động nhất định. Bằng cách đưa ra các quy chuẩn đạo đức AI, Googel mới có thể xoa dịu nhân viên của mình. Trong một email, Microsoft khẳng định với nhân viên rằng hãng không hề cung cấp các dịch vụ AI cho ICE. Tuy nhiên, tuyên bố này trái ngược hoàn toàn với miêu tả trước đó trong hợp đồng đăng tải trên website của công ty.

Tốt hay xấu tùy thuộc cách sử dụng

Những tranh cãi về công nghệ nhân diện của Al vốn diễn ra một cách rất công khai và đánh dấu một bước chuyển lớn trong mối quan hệ giữa các công ty công nghệ và nhân viên của họ. Đến nay, hầu hết mọi người đều ca tụng nhiều điều tốt lành về AI. Nếu CEO Microsoft Satya Nadella gọi Al là công nghệ mang tính biến đổi nhất của cả một thế hệ thì CEO Google Sundar Pichai nhấn mạnh rằng tác động của AI quan trọng như sự phát minh ra lửa và điện.

Có thể, chúng ra sẽ ổn với việc sử dụng AI để phát hiện ra những người nổi tiếng tại một đám cưới hoàng gia mới đây. Tuy nhiên, liệu chúng ta có suy nghĩ khác không khi mà AI được sử dụng để phát hiện một đối tượng cần quan tâm đặc biệt giữa một đám đông? Thực tế, ứng dụng nó có thể có tác động tích cực hoặc tiêu cực sẽ còn tùy thuộc vào cách người ta sử dụng nó. Trong khi nhiều người ca ngợi công nghệ nhận diện Al thì các nhà nghiên cứu từ OpenAI và Viện Tương lai Nhân loại, cũng như Allen lại đang đau đầu với những mối nguy tiềm tàng của AI.

Trong một báo cáo về AI vào tháng 2-2018  nêu quan điểm lo ngại về Al: "Các chính phủ và các công ty tư nhân hùng mạnh sử dụng Al vì lợi ích cộng đồng nhưng cũng có thể làm tổn hại chính cộng đồng đó bởi họ có quyền truy xuất đến rất nhiều các công cụ AI. Thực tế, các công cụ giám sát rất hữu ích, được dùng để bắt bọn khủng bố hay bắt bớ những công dân rất bình thường. Các bộ lọc nội dung thông tin cũng có thể được sử dụng để loại bỏ tin giả hay thao túng ý kiến công chúng”.