Đột ngột và bất ngờ

Một ngày đi làm, khi sau nhiều lần quẹt thẻ ra vào không thành công, anh nghĩ do lỗi hệ thống và đã nhờ bảo vệ cho mình vào. "Khi tôi lên tới tầng làm việc, chị quản lý hứa ngay rằng chị sẽ cấp cho tôi một cái thẻ ra vào mới".

Tuy nhiên, sau đó anh phát hiện tài khoản làm việc của mình đã đăng xuất khỏi hệ thống. Đồng nghiệp của Diallo bảo rằng trong bên cạnh tên anh trong danh sách làm việc xuất hiện dòng chữ "Không hoạt động". Quản lý cũng thông báo với anh rằng chị vừa nhận được email chỉ rõ rằng hợp đồng của anh đã bị hủy.

Ngày hôm sau, Ibrahim Diallo thấy rằng mình không còn có mặt trong bất kỳ hệ thống nào. Sau bữa trưa, hai nhân viên an ninh nói với anh rằng họ nhận được email yêu cầu hộ tống anh ra khỏi tòa nhà làm việc.

Anh Ibrahim Diallo. 

"Quản lý của tôi không làm được gì. Giám đốc cũng bó tay. Họ bất lực nhìn tôi bị đuổi việc" - Diallo nhớ lại. Lúc đó anh đang ở mốc tám tháng trong bản hợp đồng ba năm mới ký với công ty”.

“Thỉnh thoảng họ gửi kèm tôi một email từ hệ thống. Email này từ hệ thống chẳng có chút hồn nào, được viết bằng font chữ đỏ cứ như thể nó đang phán xét số mệnh tôi vậy”.

Lỗi công nghệ tự động 

Phải mất đến ba tuần, quản lý của anh Diallo mới biết lý do đuổi việc. Khi công ty của anh trải qua một số thay đổi cả về nhân sự và hệ thống, quản lý cũ của anh đã không làm tròn công việc. Trong danh sách dài những việc mà người quản lý cũ không làm, có khoản "làm mới hợp đồng của anh Diallo trên hệ thống mới".

Sau khi giai đoạn thay đổi, máy móc tự động đã trở thành quản lý hành chính nhân sự mới. Một trong những việc đầu tiên nó làm là đuổi việc anh Diallo. Tất cả mệnh lệnh cần thiết để sa thải một người đều được gửi tự động. Chẳng hạn, khi hệ thống khóa thẻ ra vào, thẻ sẽ không bao giờ được kích hoạt lại nữa.

Con người không nên quá dựa vào công nghệ tự động. 

Hiện thì anh Diallo đã được quay trở lại làm việc. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian bị hệ thống tự động đuổi việc, anh đã mất trắng ba tuần lương và còn bị bảo vệ hộ tống ra khỏi tòa nhà "như một tên trộm". Anh phải liên tục giải thích về sự biến mất của mình trong ba tuần liên tiếp và bị đồng nghiệp bắt đầu xa lánh.

Anh Ibrahim Diallo đã viết một bài blog giãi bày và đưa ra lời cảnh báo cho mọi công ty dựa dẫm quá nhiều vào công nghệ tự động. "Việc tự động hóa có thể là một tài sản quý giá với công ty nhưng ta cần một cách để con người chúng ta lấy lại quyền kiểm soát khi mà máy móc gây ra lỗi".

Với câu chuyện của Ibrahim Diallo, chuyên gia về trí tuệ nhân tạo Dave Coplin coi đó là một lời cảnh báo. "Trong một thế giới đang trên đà phát triển trí tuệ nhân tạo, một trong những kỹ năng cơ bản con người cần là trách nhiệm. Vì chưa hẳn khi một thuật toán máy móc đã khẳng định một điều là đúng có nghĩa là nó đúng".

Trong báo cáo được trình bày tại hội thảo an ninh mạng thường niên Cisco lần thứ 11 đang diễn ra tại TP San Francisco của Mỹ năm 2018, có 39% các tổ chức phụ thuộc vào tự động hóa, 34% cơ quan, tổ chức phụ thuộc vào học máy, trong khi tỉ lệ phụ thuộc vào AI ở mức 32%.