Câu trả lời thật trớ trêu, ngược với những gì mà người ta từng biết đến trước đây, đó là “không”. Nhiều nhà phân tích cho rằng việc triển khai mạng di động thế hệ mới chỉ mang lại hiệu quả kinh tế khi các hãng viễn thông tìm kiếm một giải pháp thay thế, chứ không phải là công nghệ 4G như hiện nay.
Bài toán kinh tế
Theo Mike Jude, nhà quản lý chương trình chăm sóc khách hàng sử dụng các dịch vụ viễn thông tại Stratecast, thì động lực chính để thúc đẩy mạng 4G chính là việc phải có những ứng dụng tận dụng hết sức mạnh băng thông mà công nghệ này mang lại. Mike cho rằng hầu hết các công nghệ LTE và 4G hiện nay chỉ mới tập trung vào việc đáp ứng các nhu cầu truy xuất dữ liệu hay lướt Web trên điện thoại di động mà thôi.
Tuy nhiên, khi nhìn vào thực tế số người dùng dịch vụ di động không dây thì con số sử dụng các dịch vụ này không phải là nhiều. Đa phần người dùng chưa sẵn sàng đầu tư vào những dịch vụ có băng thông lớn hơn, bởi họ vẫn thỏa mãn với băng thông hiện tại, trong khi chưa có nhu cầu lớn hơn, đó là chưa kể tới chi phí phải bỏ ra.
Mike và nhiều nhà phân tích khác tin rằng, mô hình tốt nhất hiện nay vẫn là phát triển thêm các dịch vụ trên nền tảng cũ nhằm mang lại giá trị thặng dư tốt hơn. “Người dùng có xu thế tìm kiếm các dịch vụ cung cấp giá trị thặng dư lớn hơn, mà điều này lại phụ thuộc nhiều vào yêu cầu băng thông. Nếu đó là dịch vụ mà người dùng muốn và nó nhất thiết phải yêu cầu băng thông lớn hơn, thì tôi nghĩ rằng người ta sẽ sẵn sàng bỏ tiền ra cho điều đó”, phân tích của Mike.
Tuy nhiên, nếu các nhà cung cấp mạng không dây ra mắt dịch vụ 4G mà không lưu tâm tới tỉ lệ doanh thu bình quân trên mỗi khách hàng (ARPU) thì họ sẽ phải đối mặt với những khó khăn mà các nhà cung cấp mạng cố định đang phải trải qua: Doanh thu giảm do chi phí nâng cấp hạ tầng mạng quá cao, và sự phản đối của khách hàng khi tăng chi phí dịch vụ.
Chuyên gia phân tích cao cấp H. Paris Burstyn của Ovum nhận định rằng các nhà mạng không dây cần phải cân nhắc mọi yếu tố khi triển khai mạng 4G, nhất là hiệu quả kinh tế, bởi nếu coi nhẹ yếu tố này họ sẽ phải trả giá rất đắt trong tương lai.
Tính cước phí không dễ
“Các nhà mạng vẫn gắn bó với cách tính lưu lượng sử dụng mỗi phút, cho nên sẽ là rất khủng khiếp nếu chuyển qua cách tính hàng megabit và một lượng dữ liệu tăng tới chóng mặt trên mạng 4G. Vấn đề chính là tìm cách chuyển từ cách tính phút sang megabit, và những nhân tố dịch vụ liên quan tới việc chuyển đổi này”, Burstyn phân tích. Bản thân Time Warner Cable cũng đã phải đối mặt với nhiều thử thách khi chuyển đổi từ cách tính phút truyền thống sang tính megabit tại một số thị trường.
Nhưng với công nghệ Internet không dây đang nổi lên, các nhà cung cấp dịch vụ có cơ hội để triển khai hay ít nhất cũng đáp ứng được những gì người dùng mong đợi. Các kế hoạch sử dụng hàng tháng không giới hạn (5GB) cho hầu hết mọi người. Con số này có thể được điều chỉnh tùy thuộc vào mạng thế hệ mới mà cụ thể là công nghệ 4G.
Theo Jude, chúng ta chưa sẵn sàng để có bất kỳ mạng 4G nào. Ông nhấn mạnh rằng, Wimax đang phát triển rộng rãi nhưng về kỹ thuật chưa thể đạt đến công nghệ 4G, trong khi công nghệ LTE hiện vẫn chưa được tổ chức chuẩn hóa 3GPP công nhận như một công nghệ 4G chính thức.
Thương mại hóa dịch vụ để hút khách
Hiện nay, có rất nhiều mạng 3G đang chuyển tiếp lên 3,5G và đây là cơ hội hoàn hảo để so sánh hiệu quả kinh tế mà công nghệ thế hệ mới mang lại. Nếu có dịch vụ thay cho mạng 4G thì dịch vụ đó sẽ được phát triển trên các mạng hiện có và được thử nghiệm đủ đáp ứng các yêu cầu đặt ra.
Tuy nhiên, các kế hoạch kinh doanh hiện vẫn chưa bộc lộ quan hệ giữa chi phí và doanh thu của mạng 4G. Các nhà phân tích cho rằng, công nghệ này sẽ nở rộ trong vài năm tới và mang lại lợi nhuận cao cho các nhà cung cấp dịch vụ. Theo báo cáo mới đây của Juniper Research, doanh thu ước tính hàng năm từ các thuê bao băng rộng WiMAX 802.16e sẽ vượt quá 15 tỷ USD vào năm 2014.
Sự phát triển lớn mạnh của mô hình dịch vụ này được giới phân tích đánh giá cao với những thành công bước đầu của một số hãng Viễn thông khi triển khai dịch vụ WIMAX. Sprint hợp tác thành công với Amazon về dịch vụ WhisperNet cho phép người dùng tải sách trực tuyến. Gần đây, hãng AT&T đã hợp tác với Jasper Wireless để cung cấp kết nối không dây từ các hệ thống định vụ, e-reader và thiết bị Internet di động tới netbook, hệ thống chăm sóc sức khỏe,…
Nói chung, để tính toán hiệu quả kinh tế mà một công nghệ mới sẽ mang lại là một vấn đề rất phức tạp và việc chuyển tiếp giữa công nghệ cũ sang thế hệ mới phải thực hiện từng biết và cần cân nhắc kỹ để có thể khai thác tốt thế mạnh ứng dụng của từng công nghệ.
Theo VnMedia